Er is geen tekort aan personeel in de it, maar een gebrek aan mensen met de juiste expertise. Kortzichtig beleid heeft tot gevolg dat aanwezig potentieel van eigen medewerkers onvoldoende wordt benut, meent Peter Teeuwen.
Nu ik ruim anderhalf jaar aan de zijlijn sta toe te kijken, moet mij nodig iets van het hart.
Alle beweringen ten spijt, is er bepaald geen tekort aan personeel in de it-branch! Wel bestaat er een ‘mismatch’ is tussen vraag en aanbod. Inderdaad is er een tekort aan arbeidskrachten met expertise voor bepaalde functies. Daar staat echter tegenover dat er in andere sectoren een overschot is.
Mijn eigen ervaringen zijn als volgt. Wanneer ik solliciteer op een vacature is het niet ongewoon dat er naast mijn sollicitatie nog tientallen reacties zijn binnengekomen! Ik word dan stelselmatig afgewezen, omdat ik te weinig relevante ervaring heb. Soms wordt er helemaal niemand aangenomen. De werkgever heeft nog liever niemand, dan dat hij in een relatief dure kracht moet gaan investeren in de vorm van scholing, zo is mijn ervaring.
Inderdaad, die it’er die ervaring heeft in het nieuwste van het nieuwste, is niet te krijgen. Net zoals die 25-jarige met tien jaar relevante ervaring….
Wat me vooral opvalt is de discrepantie tussen de werkelijkheid en de wijze waarop die beschreven wordt. Hoewel de werkelijke drijfveren van bedrijven vaak angst, hebzucht, kortetermijn-denken en winstbejag zijn, beschrijft men de werkelijkheid in termen van kwaliteit, visie en duurzaamheid.
Angst zie je vooral bij personeelsfunctionarissen van grote bedrijven: ze zijn bang te investeren in een bepaalde technologie die na verloop van tijd achterhaald blijkt te zijn. Dan is er veel geld voor niks uitgegeven. Liever besteedt men het werk dan uit, met als gevolg dat de eigen mensen achterblijven in hun ontwikkeling. Zo worden deze dus steeds minder kansrijk op de arbeidsmarkt. Ik kan hen eigenlijk alleen maar adviseren: blijf zitten waar je zit…
Het hoeft ook geen betoog dat deze vorm van kortetermijn-denken de it alleen maar duurder maakt. En die it kost al zoveel.
Hebzucht en winstbejag zie je vooral bij de softwarehuizen. Als roofdieren trachten zij te profiteren van de bestaande onzekere situatie bij veel bedrijven. Wanneer je ergens een consultant kunt slijten, dan is je geld snel verdiend. De kwaliteit van zo’n consultant ligt meestal niet in wat hij werkelijk weet, maar in wat hij de andere partij wijs maakt wat hij weet. Zo worden er veel onzinnige adviezen gegeven.
De mismatch tussen vraag en aanbod wordt onder andere veroorzaakt tussen het spanningsveld dat er bestaat tussen continuïteit en innovatie. De legacy-systemen zorgen voor de core-business en moeten onderhouden worden. Aangezien deze systemen van strategisch belang zijn, worden ze vaak in eigen beheer gehouden. Voor de innovatie worden dan mensen ingehuurd. Daarbij gaat men ervan uit dat de externen meer ervaring met zich mee zullen brengen. Ook hier is een schrijnende discrepantie tussen de werkelijkheid en hoe deze gepresenteerd wordt. Het is niet ongewoon dat de zogenaamde externe deskundige in de praktijk nog minder van de nieuwe technieken weet dan de eigen mensen! Zo heb ik wel meegemaakt dat iemand nog snel een cursusje moest doen om de rest voor te blijven!
Op de bank
Het gevolg van dat alles is dat er relatief weinig eigen mensen geschoold worden in de nieuwe technieken. De oplossing wordt veelal gezocht in het aantrekken van ‘ervaren’ mensen via vacatures, of anders beloftevolle jonge mensen. De ironie wil nu dat deze beloftevolle jonge mensen vaak duurder zijn dan de zittende club, terwijl ze nog nauwelijks enige werkervaring hebben. Zo treedt er een vergrijzing op van ervaren mensen die langzaam op een zijspoor belanden.
De ontwikkelingen in de it gaan zo snel, dat wat je vandaag leert, morgen verouderd lijkt. Een steeds grotere groep komt buitenspel te staan. Voor een gedeelte is dat niet zichtbaar omdat velen in softwarehuizen op de ‘bank’ zitten en niet echt productief zijn. Echter, in plaats van deze mensen bij of om te scholen, kiezen deze bedrijven ervoor via schreeuwende advertenties nieuwe mensen aan te trekken die wél de benodigde kennis en ervaring met zich meebrengen. Aangezien vrijwel alle bedrijven zo te werk gaan, is het logisch dat er een enorm tekort is aan mensen met een bepaalde kennis en ervaring. Deze houding van ‘de kop in het zand steken’ zal op niet al te lange termijn zijn tol eisen. Er zullen vele ontslagen volgen, of mensen zullen dusdanige ontmoedigd raken dat ze uit zichzelf zullen opstappen.
Het roer moet om: er moet meer aandacht komen voor inhoud in plaats van vorm. Uiteindelijk is het voor een werkgever veel interessanter wat iemand daadwerkelijk kan of waartoe hij in staat is, dan wat hij zegt dat hij kan. Helaas heeft de laatstgenoemde groep het op dit moment voor het zeggen. Ik ben er echter vast van overtuigd dat men tot inkeer zal komen en dat het gezonde verstand gaat winnen.
Peter Teeuwen Leeuwarden