Open source besturingssystemen lijken door de steun van bedrijven als IBM en Oracle een gouden toekomst tegemoet te gaan. Toch reageren veel beheerders nog terughoudend.
Gebruikers zijn bang dat het beheer door het gebruik van een platform als Linux alleen maar complexer wordt. Deze angst is ongegrond. De mix van commerciële- en open source software kan een bedrijf juist grote voordelen opleveren.
De benaming zegt het eigenlijk al: bij open source oplossingen is het mogelijk de broncode in te zien en te veranderen. De mogelijkheid om veranderingen door te voeren in een applicatie zorgt ervoor dat deze in feite nooit af is en voortdurend verbeterd kan worden.
Van oudsher zijn we echter gewend om als organisatie te investeren in ‘proven technology’. Gevoelsmatig betekent dit automatisch dat open source software geen optie is. We kiezen liever voor zekerheid en daar hoort een open source- oplossing niet bij. Deze behoudende gedachte zorgt er voor dat veel organisaties belangrijke kansen missen.
Betrouwbaarheid
Het gebruik van open source betekent helemaal niet dat je niet over betrouwbare applicaties kunt beschikken. Net als bij gesloten toepassingen bestaat er onbetrouwbare en betrouwbare open source software. Voorbeelden van succesvol gebruik van open source – zoals de backoffice van de Amsterdamse AEX, die al zeven jaar op Linux draait – hebben de betrouwbaarheid ervan al grotendeels bewezen.
Het imago van open source wordt steeds meer opgepoetst. Dit blijkt wel uit het feit dat het nieuwe kabinet de promotie van open source hoog op de agenda heeft gezet. Volgens staatssecretaris van Economische Zaken Frank Heemskerk moet open source software bij openbare aanbestedingen binnen de overheid de voorkeur krijgen. Dit soort initiatieven zullen de betrouwbaarheid alleen maar verhogen. De uitgebreide mogelijkheden om binnen een grote organisatie als de overheid een oplossing door te ontwikkelen, zorgen er namelijk voor dat deze steeds beter zijn werk doet.
Het beste uit twee werelden
Hoewel het vertrouwen in open source steeds groter wordt, zien organisaties nog een ander bezwaar in de overstap naar open source. Een groot aantal van hen heeft de afgelopen jaren veel geïnvesteerd in verschillende systemen, databases en applicaties om de bedrijfsdoelstellingen te realiseren. De meeste ondernemingen piekeren er daarom ook niet over deze investeringen zomaar overboord te gooien, door een overstap te maken naar een it-infrastructuur die volledig gebaseerd is op open source.
Een rigoureuze omslag is ook helemaal niet nodig. Het ene sluit het andere namelijk niet uit. Een van de kenmerken van open source is dat het niet gebonden is aan specifieke oplossingen. Daardoor kan het gemakkelijk gecombineerd worden met bestaande, commerciële software.
Deze combinatie zorgt ervoor dat bedrijven zich onafhankelijker op kunnen stellen tegenover leveranciers én hun bestaande investeringen blijven behouden. Dit levert ondernemingen een kostenvoordeel op, omdat ze niet meer gebonden zijn aan dure licenties. Daarnaast neemt de effectiviteit van de oplossingen toe wanneer iedereen binnen de organisatie met dezelfde open source applicaties werkt, maar voor specifieke toepassingen een beroep kan blijven doen op de (commerciële) programma’s die het beste draaien op een bepaald platform. Zo innoveer je de bestaande it-infrastructuur en maak je optimaal gebruik van de eerder gedane investeringen.
Belang van innovatie
De it-infrastructuur bestaat bij veel bedrijven uit een wirwar van systemen en applicaties. Om deze wildgroei enigszins te kunnen overzien, besteden zij 80 tot 90 procent van hun totale it-budget aan beheer. Doordat ontwikkelingen in de huidige markt zich in een razend tempo opvolgen, zijn organisaties genoodzaakt zich hier op alle gebieden snel aan aan te passen. Zij zijn dus juist toe aan innovatie binnen it-afdelingen en kunnen niet alleen blijven leunen op investeringen uit het verleden.
Om de it-infrastructuur te kunnen vernieuwen, moeten we de verhouding binnen het budget omdraaien, waardoor we 80 procent aan innovatie en 20 procent aan beheer besteden. Dit is momenteel vaak niet mogelijk, omdat de grote complexiteit van beheer een lager budget simpelweg niet toelaat. Het toevoegen van een open source-omgeving maakt het allemaal alleen maar ingewikkelder. Toch?
Niet dus. Investeren in open source betekent op termijn juist de oplossing voor de huidige complexiteit en zorgt voor een gepast antwoord op de veranderende markt. Doordat de code van de software beschikbaar is, worden de ontwikkeltijden en time-to-market van softwareproducten korter. Bedrijven kunnen daardoor met behulp van deze vernieuwde applicaties sneller reageren op ontwikkelingen in de markt.
Integratie in bedrijfsvoering
Om van de voordelen van open source op het gebied van innovatie te kunnen profiteren, zullen deze oplossingen wel eerst in de bestaande bedrijfsvoeringen moeten worden ingepast. Dit is niet moeilijker dan het invoeren van gesloten software. De crux zit hem hierbij niet zozeer in software of de techniek zelf, maar in de bestaande cultuur binnen een organisatie. Wanneer de betrokken medewerkers gewend zijn aan een bestaande techniek of oplossing bestaat er vaak weerstand tegen een nieuwe applicatie.
Deze weerstand is een stuk minder wanneer gebruikers niet geconfronteerd worden met een rigoureuze omslag in gebruikte software. Ook hiervoor biedt een mix van bestaande, gesloten source applicaties met open source systemen de oplossing. Medewerkers kunnen dan immers met software blijven werken die zich bij hen bewezen heeft en tegelijkertijd van de voordelen van vernieuwende oplossingen profiteren.
Een belangrijke voorwaarde voor het succes van open source oplossingen is echter wel dat zij transparant opgenomen kunnen worden in de bestaande beheer infrastructuur. De beheertools moeten kunnen voorzien in het centraal beheren van gebruikersidentiteit voor de diverse systemen, applicaties en directories. Verder zijn er tools nodig waarmee je updates en patches voor meerdere netwerkbesturingssystemen centraal kunt beheren. Daarnaast moeten alle resources waarmee eindgebruikers werken – zoals laptops, pda’s en memory sticks – centraal te beheren zijn.
Voor ondersteuning bij de integratie van open- en gesloten source kunnen we nu ook een beroep doen op de grote leveranciers. Softwareproducenten als Microsoft, Novell, IBM en Oracle lijken inmiddels namelijk ook doordrongen van de voordelen van een mix van commerciële, gesloten software en open source. Zo kwam IBM met de Open Client Offering, waarmee bedrijven standaardapplicaties kunnen laten draaien op platformen als Linux, Mac OS X en Windows. Hierdoor levert open source niet alleen kostenvoordelen en flexibiliteit op, maar is het ook nog eens gemakkelijk te combineren met de oude vertrouwde software die zijn werking al bewezen heeft. Deze mix zorgt zo niet voor meer complexiteit van beheer, maar juist voor een eenvoudiger en efficiënter te onderhouden it-infrastructuur. Reden genoeg dus voor beheerders om hun angst opzij te zetten en de deur te openen voor open source.
Frank Huijbregts, AAC Cosmos