De link tussen os- (open source) en Microsoft-technologie is voor velen vergezocht. Toch gaan het Microsoft-platform en oss (open source software) hand in hand.
Een os-licentie is een auteursrechtlicentie voor computersoftware die deze beschikbaar stelt aan anderen voor modificatie en distributie zonder dat de auteur daarvoor betaald moet worden. Een succesvol os-project is afhankelijk van de adoptie door een internationaal netwerk van specialisten die gepassioneerd geloven in de doelstelling van het softwareproduct. Mooie voorbeelden hiervan zijn Mozilla Firefox, the Gimp en Linux.
Op het gebied van .Net zijn er legio os-voorbeelden, waaronder SharpDevelop, een os-ide (integrated development environment) voor het .Net-platform geschreven in C# en Visual Basic .Net. Andere voorbeelden zijn de populaire producten NUnit, NDoc en NAnt voor respectievelijk unittesten, documentatie en het automatisch bouwen van software.
Breder spectrum
Vermeldenswaardig is het os-project Mono. Met Mono kan je .Net-applicaties ontwikkelen en uitvoeren. Het Mono-team heeft ervoor gezorgd dat .Net-applicaties uitvoerbaar zijn op Linux, Solaris, Mac OS X, Windows en Unix. Verder heeft dit team een eigen implementatie van de .Net-runtime kunnen maken omdat Microsoft de cli- (common language infrastructure) en C#-specificaties heeft neergelegd bij een internationale standaardenorganisatie, de ECMA.
Daarnaast zijn de os-producten Apache, PHP, MySQL en PostgreSQL beschikbaar op Windows. Het voordeel van het Microsoft-platform in combinatie met deze producten is dat gebruik gemaakt kan worden van het beste van beide werelden. Er zijn legio leveranciergebonden softwareproducten die alleen beschikbaar zijn voor Windows. Vaak zullen klanten voor deze producten willen kiezen omdat die precies voldoen aan de vereisten. Windows biedt ruimte aan zowel de os- als de leveranciergebonden softwarewereld. Gebruikers van het Microsoft-platform kunnen kiezen uit een breder spectrum van software en zelf bepalen wat de voor- en nadelen van de verschillende producten zijn.
Op het gebied van oss is GNU GPL (GNU’s Not UNIX, General Public License) de meest gebruikte licentievorm, maar zeker niet de enige. GPL geeft gebruikers rechten om de software te verkopen of te wijzigen zolang zij dezelfde rechten doorgeven. Een saillant detail is dat de auteur van GPL, Richard Stallman, vindt dat de term ‘open source’ ongelukkig gekozen is. Volgens hem gaat het om gratis software. De term ‘open source’ is ontstaan na een strategiesessie bij Netscape nadat was besloten de broncode openbaar te maken. Om te voorkomen dat het initiatief door de term ‘gratis software’ geassocieerd zou worden met ‘niet commercieel’ is gekozen voor de term ‘open source’.
Broncode delen
Nederlandse systeemintegrators gebruiken steeds meer oss. NUnit bijvoorbeeld is niet meer weg te denken. Met Firefox wordt serieus rekening gehouden bij het testen van nieuwe websites. Systeemintegrators zijn echter nauwelijks betrokken bij os-projecten. Op de schaal van Nederlandse it-projecten is het niet mogelijk een gemeenschap te creëren die groot genoeg is om de netwerkvoordelen te benutten die os-projecten als Linux en Firefox zo succesvol hebben gemaakt. In de praktijk houden Nederlandse partijen zich dus meestal niet bezig met het bouwen van os-software.
In sommige gevallen wordt de broncode niet verstrekt in de vorm van os, maar wel beschikbaar gesteld aan de klant. Dat is geen ‘open source’ in de officiële betekenis van het woord, maar eerder de bereidheid om het intellectueel eigendom van de broncode te delen. In het kader van onafhankelijkheid en het voorkomen van ‘vendor lock-in’ is dat voor Nederlandse partijen, bijvoorbeeld overheden, vaak een betere oplossing dan oss.
‘Open source’ heeft een gezonde invloed op het wereldwijde it-landschap. Gebruikers van het Microsoft-platform hebben een brede keuze uit de mogelijkheden van os- en leveranciergebonden software. Gebruikers en bedrijven kunnen zelf bepalen welke producten voor hen het geschiktst zijn. Er zijn legio succesvolle os-oplossingen gemaakt met Microsoft .Net-technologie. De populairste oss is beschikbaar op Windows.
Op het niveau van softwareontwikkeling door Nederlandse systeemintegrators is het lastig om de netwerkvoordelen te behalen die gelden voor de populaire os-projecten. In de praktijk delen systeemintegrators in sommige gevallen de broncode met hun opdrachtgevers. Dat is geen ‘open source’ in de letterlijke betekenis, maar vaak worden deze afspraken wel gemaakt vanuit de os-gedachte.
Edwin Jongsma, Avanade