Het kabinet geeft toe de ontwikkeling van nieuwe media op enkele belangrijke punten verkeerd te hebben ingeschat. Bij het uitbrengen van het Actieprogramma Elektronische Snelwegen, drie jaar geleden, lag een zwaar accent op het stimuleren van publieksgerichte diensten op elektronische snelwegen. Uitgerekend dit soort diensten komt echter langzaam van de grond.
Dit blijkt uit een rapportage over de voortgang van het Actieprogramma Elektronische Snelwegen, die minister Wijers (Economische Zaken) naar de Tweede Kamer heeft gestuurd. Ook de opkomst van nieuwe-mediadiensten als abonnee-televisie en andere vormen van betaaltelevisie verloopt teleurstellend. Ondanks de liberalisering van de mediawetgeving valt hierbij geen versnelling te constateren.
In tegenstelling tot de verwachting, heeft de zakelijke markt een bijzonder sterke ontwikkeling doorgemaakt. Met name de bedrijfsinterne netwerken op basis van het Internet-protocol (intranet) hebben een hoge vlucht genomen. Maar zoals gezegd, geeft de consumentenmarkt een wisselend beeld te zien. Enerzijds zien we een sterke groei in mobiele communicatie, PC- en Internet-gebruik, anderzijds is de doorbraak op bijvoorbeeld het gebied van interactieve televisiediensten nog niet zichtbaar.
Veel veranderd
Minister Wijers constateert dat er drie jaar na de start van het Actieprogramma veel is gebeurd. De elektronische snelwegen staan onverminderd hoog in de belangstelling. Er is meer duidelijkheid ontstaan over de richting en intensiteit waarin deze ontwikkelingen zich lijken te voltrekken.
De bewindsman kan echter weinig resultaten van het Actieprogramma opsommen. Als eerste noemt hij de liberalisering van de markt voor telecommunicatie en media. Maar deze was ook zonder het Actieprogramma tot stand gekomen, omdat het hier de uitvoering van Europese richtlijnen betreft.
De gevolgen van de liberalisering zijn duidelijk zichtbaar: veel nieuwe activiteit van aanbieders, druk op prijzen en uitbreiding van dienstenpakketten. De parallelle ontwikkeling van diensten en infrastructuur vraagt miljardeninvesteringen. De voorbereiding en uitvoering hiervan vergen enkele jaren. De investeringen in infrastructuur zijn massaal. Zo heeft PTT Telecom de capaciteit van zijn Internet-backbone aanzienlijk vergroot. Bovendien werkt het bedrijf in hoog tempo aan ADSL-netwerken. Tegelijkertijd worden de kennis en technologie ontwikkeld om nieuwe interactieve diensten te kunnen aanbieden. Het gaat hier om honderden miljoenen aan investeringen.
Andere aanpak
Er komt nog een aparte evaluatie van de voorbeeldprojecten in de openbare sector. Nu staat al vast dat straks een andere aanpak zal worden gevolgd. Toekomstige voorbeeldprojecten zullen meer top-down zijn en gericht op grootschalige impulsen op een beperkt aantal strategische terreinen. Gekozen is voor omvangrijke projecten die een breed publiek bereiken en dus massa genereren. Ze moeten belemmeringen bij de elektronische snelwegen wegnemen. Het actieplan voor de grootschalige introductie van IT in het onderwijs is daar een voorbeeld van.