"Wat er fout is met de Amerikaanse economie? We hebben enorme energiekosten, stroomuitval in Californië, een hoog rentepercentage, een begrotingsoverschot dat niet teruggesluisd wordt naar de belastingbetaler, een omvangrijke overheid. En dan barst ook nog de zeepbel van de dotcoms. Dat alles bij elkaar zorgt voor een bevriezing van de kapitaaluitgaven."
Hij klinkt in de Palo Alto zaal van Sun Microsystems in Amersfoort een stuk minder optimistisch dan anderhalf jaar geleden in zijn Amerikaanse hoofdkantoor in Palo Alto. Of het nu komt door de vermoeiende trip door Europa, het moeilijke economische vaarwater waarin zijn bedrijf zich bevindt, of omdat de pr-afdeling daar nog niet helemaal op is ingeschoten: de beruchte one-liners van McNealy blijven schaars.
Sun Microsystems heeft nog nooit een ontslaggolf meegemaakt en McNealy wil dat graag zo houden. Begin juli gaan de werknemers bij alle niet essentiële bedrijfsonderdelen verplicht een week met vakantie. "Er gebeurt toch niet veel in de eerste week van ons nieuwe fiscale jaar. Ik heb nog geen klachten gehoord. Als het bevalt, maken we er misschien wel een gewoonte van." Bij die vakantie blijft het niet: er geldt een vacaturestop voor de komende zes tot negen maanden en de periodieke salarisverhogingen zijn voorlopig in de ijskast gezet. Bovendien gaat het mes in de reisbudgetten, de gratis donuts op woensdag en de bonussen. "Dat gaat automatisch, want die zijn gekoppeld aan hoe goed Sun presteert."
Pleister lostrekken
McNealy vergelijkt het effect van de maatregelen met het lostrekken van een pleister op een behaarde arm – maar het levert wereldwijd wel vierhonderd arbeidsplaatsen op. "Dat is een goede zaak, want als de markt weer aantrekt heb ik alle medewerkers hard nodig. Ik wil ze niet nu ontslaan om ze later weer in dienst te moeten nemen en opnieuw op te leiden." De werknemers bij Sun zijn het afgelopen half jaar wel een stuk honkvaster geworden. Het natuurlijk verloop is gedaald van 10 tot 6 procent; in Nederland en Noord-Europa zelfs tot 2 procent.
De ceo van Sun laat zich niet verleiden tot voorspellingen over de toekomst, en laat uitspraken eind april van zijn financieel directeur Michael Lehman als zou er een licht vraagherstel aankomen geheel voor diens rekening. "Ik laat het gissen graag aan hem over. Ik heb liever dat hij het bij het verkeerde eind heeft dan ik." En met een grijns: "Dat moet je altijd delegeren. Geen commentaar, dus."
Toch houdt hij de moed er in. "Het aantal mensen op internet stijgt nog steeds, de bandbreedte groeit met de dag en er komen opwindende nieuwe apparaatjes aan. Bovendien zijn veel ict-projecten bij ondernemingen weliswaar naar eigen goeddunken uit te stellen, maar daarom nog niet optioneel. Onze klanten vertellen ons dat de pijplijn nog steeds heel dik is, en dat hun ceo’s hen op enig moment het groene licht zullen geven om met die projecten te starten."
Aandelen terugkopen
Als bijkomend probleem noemt McNealy dat de economie tegenwoordig "op een stuiver tot stilstand kan komen". Satellietuitzendingen en financiële software zorgen voor een soort georkestreerde reactie. "Alle ceo’s kijken ’s avonds op het journaal naar hetzelfde verhaal, komen de volgende dag op kantoor en roepen in koor: ‘Stop!’ Ik heb altijd gezegd dat een omzetgroei van rond de 20 procent gezond is. Dat riep ik ook toen de groei bij Sun de laatste vijf jaar op 30 tot 35 procent lag. Oké nu hebben we een kwartaal achter de rug met 2 procent groei, en het ziet er voor de resterende kwartalen van dit kalenderjaar niet zo best uit. Wat doen we dus? Aandelen Sun terugkopen op de beurs. Daar zijn we altijd heel gehaaid in geweest."
McNealy is niet erg bevreesd van het ‘grijze circuit’: bedrijven die met hoge kortingen apparatuur kopen van failliet gegane dotcoms. "Die grote Sun-systemen gaan naar ondernemingen die zich die eerst niet konden veroorloven. Als ze groeien komen ze toch weer bij ons terecht voor uitbreidingen en service. Daar verdienen we aan. We hebben die apparatuur indertijd contant verkocht." En dan lachend: "U ziet, ik ben echt een ‘het glas is halfvol’-man."