In het artikel ‘Meeste gemeenten te klein voor professionele ict’ (Computable 22-2003) geven de schrijvers een wel héél erg breed en algemeen beeld van de problemen waar de Nederlandse gemeenten op dit moment mee kampen, vindt Johan van der Waal, bestuursadviseur van de Vereniging van coördinatoren informatievoorziening en automatisering in Nederlandse gemeenten (Viag). Tijd voor nuancering. De oplossing voor de problemen ligt trouwens al klaar: E Gem.
Het rapport ‘Het heft in eigen handen’ dat het Expertisecentrum vorig jaar in opdracht van de VNG en het ministerie van Binnenlandse Zaken schreef, verwoordde de in het genoemde artikel geschetste problematiek ook al, inclusief de oplossingen. Wat uit het artikel van de heren van den Berg en van Unen veel te weinig naar voren komt, is het grote belang van de politieke betrokkenheid bij ict in de lokale overheid en het inzicht dat de lokale bestuurders moeten hebben in de problematiek zoals die al enige jaren speelt.
De Viag probeert als vereniging van de hoofden ict in de Nederlandse gemeenten al jaren kennis op het vakgebied te bundelen en te delen. In diverse vormen, zoals concrete handboeken, bijeenkomsten en dergelijke, is aandacht besteed aan de problematiek. Maar de slotconclusie blijft steeds weer terugkomen op een tweetal zaken, te weten: politieke betrokkenheid en centrale regievoering met behoud van de lokale autonomie.
Absolute noodzaak
Gemeentelijk Nederland is dusdanig kleinschalig dat enige centrale regievoering een absolute noodzaak is om de geschetste problemen het hoofd te bieden. Bij de implementatie van e-government zien we dat landen als Ierland, Spanje, Italië, IJsland en Denemarken ons aan alle kanten voorbijgaan op de Europese ladder, omdat zij gekozen hebben voor een vorm van centrale regie.
Regie die moet leiden tot het gebruik van architectuur-standaards en open-standaard-uitwisselingsformaten, hetgeen ook de markt wat beter opent voor meerdere aanbieders. De VNG en het ministerie van Binnenlandse Zaken zijn al geruime tijd druk bezig een dergelijk initiatief te starten, in de vorm van Egem.
De snelheid waarmee dit gebeurt, is helaas nog niet van dien aard dat op heel korte termijn al effecten te verwachten zijn. Dit is jammer, omdat de plannen van het nieuwe kabinet al helemaal niets zeggen over de stimulering van ict binnen de lokale overheid. Het lijkt er zelfs op dat de financiële middelen vanaf 2004 nauwelijks meer beschikbaar zullen zijn.
Te vroeg
De Viag was twee jaar geleden wellicht iets te vroeg met haar project van de virtuele gemeenschap. Maar het idee dat toen al was ontstaan om een centrale regiegroep te vormen die gemeenten de handen ineen kan laten slaan, met elkaar maar ook met leveranciers, lijkt de enige manier waarop gemeenten hun ict de komende jaren goed op orde kunnen krijgen.
Laten we hopen dat Egem hierin snel het voortouw neemt, voordat allerlei parallelle initiatieven weer leiden tot een ongestructureerde lokale overheidsbrij.< BR>
Johan van der Waal, bestuursadviseur Viag