Alle onderzoeksbureaus zijn het met elkaar eens: het tekort aan IT’ers is groot en de druk op de arbeidsmarkt houd aan zolang de IT-sector blijft groeien. Daarbij valt de minimale invloed van natuurlijk verloop op.
Hoewel de marktvorsers verschillende methoden hanteren om aan hun gegevens te komen, wijken de resultaten nauwelijks van elkaar af.
"Er zijn grofweg twee onderzoeksmethoden. De ene is gebaseerd op het doorrekenen van economische modellen, de andere op enquêtes, eventueel aangevuld met gesprekken", zegt Andries de Grip van ROA (Researchcentrum voor Onderwijs en Arbeidsmarkt). ROA, verbonden aan de Maastrichtse universiteit, werkt met modellen. Deze worden gevuld met allerlei kwantitatieve gegevens uit diverse bronnen. Aan de hand van de modellen zijn trends te onderkennen en voorspellingen te doen. Begin jaren negentig is de huidige spanning op de IT-arbeidsmarkt voorspeld. De Grip: "De lage uitstroom van afstudeerders, een sterke groei in de zakelijke dienstverlening en de verhoogde ICT-inspanningen in de banksector lagen aan die voorspelling ten grondslag."
Ook voor de komende jaren laten de modellen een tekort zien, met een klein voorbehoud. De Grip: "De ICT-arbeidsmarkt wordt gekenmerkt door flinke schommelingen. Dat heeft te maken met de leeftijdsopbouw. Er zijn nauwelijks vacatures door de vervangingsvraag, bijvoorbeeld vanwege pensionering. Die vervangingsvraag zorgt in andere sectoren voor enige stabiliteit aan de vraagkant. In de ICT-sector is de vraag er voornamelijk vanwege de groei. Zakt dat groeitempo in, dan wordt ook de vraag gelijk minder."
ROA maakt veel gebruik van CBS-gegevens, onder andere uit de enquêtes die het Centraal Bureau voor de Statistiek elk kwartaal houdt naar het aantal vacatures. Volgens statistisch onderzoeker en projectleider van de vacature-enquête André Mares liggen de aantallen vacatures in IT-functies hoger dan uit de enquête-resultaten blijkt. Gevraagd wordt naar vacatures waarvoor bedrijven actief werven. IT-bedrijven werven vaak niet meer op een functie; ze nemen mensen aan en leiden ze vervolgens op. Bovendien betreffen de kwartaalonderzoeken alleen automatiseringsvacatures in de IT-branche. Eén keer per jaar worden alle IT-vacatures onderzocht.
De gegevens die personeelsmanagers over vacatures verstrekken, zijn vaak enigszins vertekend. Er zijn ook ‘verwachtingen’ in verwerkt, aldus Harrie van Elderen van onderzoeksbureau Heliview. "Desondanks geven onderzoeken die regelmatig worden herhaald een aardig beeld van de marktontwikkelingen." Van Elderen doelt daarmee op zowel de CBS-statistieken als de gegevens uit de Fenit-marktmonitor die Heliview jaarlijks samen met de branchevereniging uitgeeft. Het beeld is en blijft – met een marge tussen de acht- en zeventienduizend vacatures – er een van een arbeidsmarkt waarop de vraag het aanbod nog steeds ruimschoots overtreft.