Met een paar klikken snel op Internet, zo adverteren de gratis Internet-providers. Auteur Barry van Heijningen – bijna computer-analfabeet – neemt de proef op de som.
Ik zou u afraden om een gratis provider te installeren op de pc die u dagelijks gebruikt. De kans is groot dat zo’n aanbieder uw bestaande instellingen ook gratis wegdrukt. Dat levert doorgaans veel ellende op’, aldus de helpdesk van XS4All. De medewerker voegt er nog aan toe dat dit advies echt niet is ingegeven door benepen concurrentieoverwegingen. Ik ben graag bereid hem te geloven, maar het ziet ernaar uit dat zijn advies te laat komt.
Natuurlijk had ik nooit op het voorstel van de redactie in moeten gaan om de kwaliteit en de klantvriendelijkheid van enkele gratis Internetaanbieders te peilen. De proefpersoon moest geen doorgewinterde IT-freak zijn, maar een beginnende webtoerist en voor die rol was ik de perfecte kandidaat, lijmde de redactie. Nu kan ik moeilijk ontkennen dat mijn expertise op IT-gebied niet verder reikt dan het aap-noot-mies stadium en verder was ik wel nieuwsgierig hoe een en ander zou uitpakken. Dat heb ik geweten.
Een eerste poging om zo’n gratis aanbieder op mijn eigen pc te installeren heeft tot gevolg dat e-mails versturen niet meer lukt en dat de betrouwbaarheid van de ontvangst die van de Italiaanse PTT evenaart. Ik ben ruim een half jaar abonnee van XS4All (http://www.xs4all.nl) en in die tijd heb ik nooit de helpdesk hoeven raadplegen. Maar nu is er geen ontkomen meer aan.
Een uiterst voorkomende medewerker souffleert me geduldig hoe ik de instellingen weer moet herstellen. Na veertig minuten functioneert alles weer. Om de band met de klant te versterken rekent de hulpverlener me voor dat deze operatie mij bij een gratis aanbieder ongeveer vijftig gulden zou hebben gekost.
Heetste site
Met een door dit blad ter beschikking gestelde laptop ga ik op zoek naar Internetprovider Het Net (http://www.hetnet.nl). Na ongeveer een uur steunen en kreunen wenst de aanbieder me geluk met mijn verstandige keuze voor zijn nering. Maar als ik even later mijn gebruikersnaam en wachtwoord nog eens moet bevestigen, dringt zich plotseling http://www.geil.nl op, naar eigen zeggen de heetste site van Nederland. Het blijkt een waarschuwing te zijn van Patrol Control, een virtuele Bromsnor die de nietsvermoedende surfer wil behoeden voor erotische beeldvervuiling.
Even dreigt nog een onaangename verrassing bij een volgende Net-test. Na aanklikken van het icoon volgt een controle op gebruikersnaam en wachtwoord. Een paar seconden later glijden mijn gegevens met de snelheid van een natte wind rechtsonder het scherm af. Ik vrees het ergste, maar volgens een ijlings geraadpleegde deskundige is dat juist een bewijs dat alles in orde is. En inderdaad is even later mijn eerste mailtje via Het Net aangekomen. Zou er dan toch een master of the universe in mij schuilen?
Bij UwNet (http://www.uwnet.nl) verloopt de aanmelding probleemloos. Een dag of vier later krijg ik een brief met mijn persoonlijke gegevens en die van de aanbieder. UwNet lijkt zich vooral te richten op werknemers die in de tijd van de baas Internetten en op andere economisch inactieven. De helpdesk is alleen bereikbaar op werkdagen tussen negen en half zes. En tussen half een en half twee is het lunchtijd, ook voor de helpdesk. Een bijkomend probleem is dat ik niet over een ISDN-verbinding beschik. Raak ik eenmaal op Internet in de problemen, dan kan ik niet tegelijkertijd de helpdesk raadplegen. Ik voel me een drenkeling die alleen de kustwacht kan bellen als hij zijn reddingsboei loslaat.
Als ik bij UwNet probeer binnen te komen, geeft de externe toegang aan dat de modem al door een andere verbinding wordt gebruikt. Die laatste moet ik verbreken om het daarna opnieuw te proberen. Alleen heb ik geen flauw idee welke andere verbinding er in het geding is.
Bij een van mijn volgende pogingen moet ik bij ‘aanmelden van gebruiker’ weer het wachtwoord geven. Daarna is bij herhaling de verbinding verbroken. Opnieuw proberen door dubbelklikken, is het advies. Er gebeurt helemaal niets. Net als ik overtuigd begin te raken van de zinloosheid van mijn geploeter, blijkt het plotseling te lukken. Maar vraag me niet waarom.
Bezet
NokNok (http://www.noknok.nl) weet wat de kostenbewuste Internetter beweegt. Alles moet snel en simpel te vinden zijn, zonder flauwekul en hinderlijke reclamepost, verklaart de aanbieder vastberaden. Dat de folder waarin NokNok een scherp aanbod doet om een Apple iMac 400DV of een Toshiba Equium 3100M aan te schaffen hier buiten valt, spreekt voor zichzelf. Wie nog vragen heeft, belt maar met de helpdesk. Nog voor ik met behulp van de cd-rom aan installeren toe ben, heb ik al een paar vragen. Kost de helpdesk nu 22 cent per minuut, zoals de begeleidende brief aangeeft, of één gulden waar de cd-rom hoes van uitgaat? En heeft mijn computer wel een 486 of Pentium processor met ten minste 16 Mb Ram? Want zonder deze randapparatuur geen NokNok. Ik waag het er maar op.
Het installeren is een fluitje van een cent. Maar toegang tot Internet blijft voorlopig een vrome wens. Wanneer ik mijn eerste mailtje probeer te versturen, krijg ik de mededeling dat de geadresseerde door de server wordt geweigerd. Het blijkt om serverfout 550 te gaan, foutnummer Ox850CCC79. Ik was er al bang voor. Wat ik ook probeer, serverfout 550 weet van geen wijken. Maar tot mijn verbazing hoor ik de volgende dag dat mijn mailtjes gewoon zijn aangekomen. Dat blijkt een uitzondering te zijn, want al mijn volgende pogingen – honderd in totaal – om via NokNok op het net te komen stranden op een bezette lijn.
Het is te hopen dat 12Move (http://www.12move.nl) wat minder populair is. Alles gaat hier met de cd-rom bijna vanzelf. Voor mijn lidmaatschap hoef ik alleen nog maar de link ‘verbinden met 12Move’ aan te klikken. Eerst weigert de provider zijn medewerking, maar na wat aandringen heb ik aan alle toelatingseisen voldaan. ‘U kunt nu de verbinding verbreken.’ Ja, maar hoe? Nergens is een knop te bekennen die dat voor mij wil regelen en het lijkt me wat onbeleefd tegenover de aanbieder om de hoofdknop aan de zijkant van de laptop daarvoor te gebruiken. Terug naar de vorige pagina kan ook niet. Even wachten tot niemand kijkt en dan toch maar snel de hoofdknop omgedraaid.
Wanneer ik even later op herhaling ga, kan de wizard de modem niet vinden. Van de helpdesk krijg ik te horen dat ik opnieuw de modem moet installeren en vervolgens via de externe toegang opnieuw een verbinding moet maken. Dit laatste is nog tot daar aan toe, maar dat met die modem is toch wat veel gevraagd. Ik ben al blij dat ik op deze laptop de modem weet te vinden. Als ik mijn redder in de nood vertel dat ik op deze machine een dag eerder nog e-mails heb verstuurd, slaat ook bij hem de twijfel toe. "Het moet onder Windows niet helemaal goed zitten", probeert hij nog om daarna snel afscheid te nemen met een monter "in ieder geval veel succes!".
Even later meldt het beeldscherm dat Outlook Express niet kan worden gestart, ‘omdat er eerst een andere sessie van Outlook Express afgesloten had moeten worden’. Outlook Express 5 zou ik kunnen migreren, maar ik kan ook naar Outlook Express 4 overgaan, stelt de aanbieder voor. Ik moet op OK klikken, maar geldt dat nu voor de eerste of voor de tweede optie? Lang geleden mocht ik niet met vreemde mannen mee, maar nu klik ik zonder aarzelen op OK. Wat er daarna allemaal gebeurt, sterkt mij in het idee dat ik vroeger maar beter wél met die vreemde mannen mee had kunnen gaan. Dat was vast minder traumatisch geweest dan deze ervaring.
Na een zwerftocht achter de coulissen van 12Move, strijkt de aanbieder ten slotte zijn hand over zijn hart en krijg ik plotseling een e-mail scherm voorgezet, weliswaar niet van 12Move maar van HetNet. Een kniesoor die hier op let.