Terwijl analisten de eerste twijfels uiten over de toekomstige Merced-processor van Intel, werken concurrenten als Compaq en Sun aan hun processoren van de volgende generatie. Elk van deze fabrikanten zegt rond de eeuwwisseling een kloksnelheid van 1 gigahertz te halen. Het gaat echter niet alleen om brute rekenkracht; vooral de omringende chip-architectuur zal veel meer prestatiewinst opleveren.
De Alpha-divisie van Compaq, sinds kort eigenaar van Digital Equipment (DEC), wil het met de toekomstige 21364-versie van zijn 64-bit processor opnemen tegen de Merced van Intel. Compaq meldt officieel nog niets over de plannen voor een verbeterde Alpha, aangezien de huidige 21264-generatie eind dit jaar pas in grote hoeveelheden op de markt verschijnt. Ondertussen werken zeker tweehonderd ingenieurs in het voormalige Digital Palo Alto Design Center aan de 21364 die eind volgend jaar in proefproductie gaat. Naar het zich laat aanzien komt deze processor medio 2000 op de markt, rond dezelfde tijd dat Intel zijn Merced wil lanceren.
Twijfel aan Merced
De introductie van die 64-bit chip is nu al omringd door grote vraagtekens. Analisten en Intel-woordvoerders kijken reikhalzend uit naar opvolger McKinley, die in 2001 uit moet komen. Daarmee lijkt het commerciële bestaansrecht van de Merced weg te ebben tot ‘slechts’ een overgangsproduct. "Als de lancering van de Merced nog een paar kwartalen verschoven wordt, kan dat betekenen dat Intel die chip niet als een product lanceert, maar als een ontwikkelplatform", oordeelt uitgever Linley Gwinnap van het Microprocessor Report. De introductie van de toekomstige processor is in mei dit jaar al met zes maanden opgeschoven naar medio 2000. Intel wijt dit uitstel aan de complexiteit van de Merced.
Naar verwachting begint de Merced met een kloksnelheid van 800 MHz en kan het zes tot acht instructies per klokcyclus verwerken. McKinley zal niet alleen een 64-bit processor zijn, maar ook koperverbindingen hebben en geproduceerd worden op basis van 0,13 microntechnologie. Die twee laatstgenoemde factoren beloven veel prestatiewinst. Koper is een betere geleider dan het nu gebruikte aluminium voor de verbindingen tussen de transistoren op de chip. Daarnaast biedt een verkleining van het productieproces snellere processoren die minder stroom verbruiken.
Architectuur
Volgens geruchten zou de Merced echter meer gebruik maken van geavanceerde functionaliteit voor microcode-optimalisatie. Intel heeft al onthuld dat de toekomstige chip sterk leunt op een voorspellende en speculatieve uitvoering van meerdere instructiemogelijkheden binnen een codestructuur. Voorspelling onderzoekt de validiteit van instructie-aftakkingen binnen een applicatie en speculatie voert de meest waarschijnlijke instructies al vantevoren uit. Berichten doen de ronde dat de Merced nog meer nieuwe technologieën gebruikt die worden opgenomen in de Epic-architectuur (explicitly parallel instruction computing). Naar verluidt onthult Intel in oktober meer details op het Microprocessor Forum in Californië.
Alpha-troef
Concurrent Compaq heeft echter al een troef in handen: zijn Alpha-processor is op dit moment al een 64-bit platform en heeft zich reeds in de praktijk bewezen. Die chip moet echter wel een prestatievoorsprong behouden om zich te onderscheiden van het marktdominante Intel. "Natuurlijk kijken we over onze schouders", zegt Compaq-ingenieur Allen Baum van het Alpha-ontwerpteam. "Wanneer de Merced uitkomt, is er een Alpha die sneller is. Hetzelfde geldt voor de volgende Merced." Om dit waar te maken, werkt Compaq al aan de opvolger van de huidige 21264, die begint met een kloksnelheid van 500 MHz en moet doorgroeien tot 800 MHz. De daaropvolgende 21364 start bij de 750 MHz en gaat uiteindelijk tot 1,2 GHz, maar is speciaal ontworpen voor SMP-systemen (symmetric-multiprocessing).
Cheetah sprint
Sun Microssystems op zijn beurt belooft grote prestatiesprongen voor de nabije toekomst. De aanstaande 600 MHz Ultrasparc III-processor met de codenaam Cheetah wordt opgevolgd door de 1 GHz Ultrasparc V getiteld Millennium. De vierde generatie van de Ultrasparc-chip zal volgens de fabrikant alleen een tussentijdse oppepper voor de Cheetah zijn. Proefexemplaren van Ultrasparc V worden eind dit jaar gefabriceerd op basis van 0,18 microntechnologie. Deze processor verschijnt eind volgend jaar al in de eerste systemen. Kort daarna stapt Sun over naar 0,15 micron.
Het bedrijf erkent dat de Ultrasparc III, die aanvankelijk deze zomer al uit had moeten zijn, vertraagd is door een te krap schema. Sun zegt dat zijn Ultrasparc V hoogstens een kwartaal te laat zal zijn, maar wel is uitgerust met een sterk verbeterde systeembus-architectuur. Deze zogenoemde Ultrasparc Port Architecture wordt opgevoerd door een combinatie van koperverbindingen en xerogel-isolatiemateriaal te gebruiken. Analisten zijn echter ook sceptisch over de beloofde prestaties van Suns toekomstige processor.